Κατσώνης

Υποβρύχιο του ελληνικού πολεμικού στόλου, το οποίο ναυπηγήθηκε την περίοδο 1926-27 στη Γαλλία. Είχε εκτόπισμα 556 τόνων στην επιφάνεια και 775 σε κατάδυση και η ταχύτητά του ήταν 14 και 9 κόμβοι αντίστοιχα. Το Κ. ήταν εξοπλισμένο με έξι τορπιλοβλητικούς σωλήνες των 533 χιλιοστών και με ένα πυροβόλο των 100. Στο χρονικό διάστημα 1927-40 χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την εκπαίδευση του προσωπικού των υποβρυχίων. Μετά την επίθεση της Ιταλίας ο κυβερνήτης του, πλωτάρχης Σπανίδης, πήρε εντολή να περιπολεί στην Αδριατική. Στις 31 Δεκεμβρίου 1940, το Κ. βύθισε εκεί, με το πυροβόλο του, ένα μικρό εξοπλισμένο βοηθητικό πλοίο του ιταλικού στόλου. Μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, το υποβρύχιο, μαζί με άλλα τέσσερα που σώθηκαν, έπλευσε στην Αλεξάνδρεια, απ’ όπου –παρά τα σοβαρά επιχειρησιακά μειονεκτήματα που είχε– συνέχισε την πολεμική του δραστηριότητα. Στις 2 Απριλίου 1943, με κυβερνήτη τον αντιπλοίαρχο Β. Λάσκο, βύθισε στο λιμάνι του Γυθείου μια γερμανική ναρκοθέτιδα των 1.500 τόνων και ένα ιταλικό ιστιοφόρο των 400. Δύο μέρες αργότερα, βύθισε με το πυροβόλο του, κοντά στην Κύθνο, ένα ισπανικό φορτηγό 1.500 τόνων, που ήταν φορτωμένο με γερμανικά εφόδια, και αμέσως μετά γύρισε στη βάση του, στη Βηρυτό. Στις 29 Μαΐου του ίδιου έτους, το Κ., συνεχίζοντας τα ηρωικά κατορθώματά του, βύθισε στη θάλασσα της Σκιάθου το γερμανικό πλοίο εφοδιασμού Ρίγκελ, χωρητικότητας 1.500 τόνων. Τις αμέσως επόμενες ημέρες, παρά τις αλλεπάληλες επιθέσεις, εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων δεν κατόρθωσε να βυθίσει ένα ιταλικό φορτηγό 7.000 τόνων, που έπλεε κοντά στην Ικαρία. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943, περιμένοντας ΒΑ της Σκιάθου το μεγάλο γερμανικό μεταγωγικό Σίμ-φρα, δέχτηκε την επίθεση γερμανικής κορβέτας, η οποία του προκάλεσε σοβαρές ζημιές με βόμβες βυθού και το ανάγκασε να αναδυθεί. Παρά την ηρωική προσπάθεια του πληρώματος, το Κ., εύκολος στόχος όπως ήταν πια, δεν άντεξε στα ισχυρά πυρά της κορβέτας και βυθίστηκε. Από το πλήρωμα σώθηκαν μόνο ο πλοίαρχος Η. Τσουκαλάς και δύο υπαξιωματικοί, που κατόρθωσαν, κολυμπώντας επί δώδεκα ώρες, να φτάσουν στην ακτή της Μαγνησίας.